قدرت لمس و نگاه: آموآکو بوآفو

پیشروی غنایی: بازآفرینی پرتره‌نگاری معاصر

«آموآکو بوافو»[۱]، هنرمند غنایی است که تاثیر بسزایی بر پرتره‌نگاری معاصر گذاشته و روایت‌های فرهنگی در آفریقا و مهاجران آفریقایی را بازتعریف کرده است. رویکرد نوآورانه او در پرتره‌نگاری، که از انگشتان خود به جای قلم‌موهای سنتی استفاده می‌کند، ارتباط مبتنی بر لامسه میان هنرمند و سوژه ایجاد کرده و عمق احساسی و شخصیت سوژه‌ها را به وضوح منتقل می‌سازد. [۲] بوافو در سال ۲۰۱۳ به وین مهاجرت کرد و با پرتره‌نگاری اروپایی آشنا شد، در حالی که در دنیای هنر اتریش با حاشیه‌نشینی نژادی روبه‌رو بود. تجربه طرد شدن او در اروپا، انگیزه‌ای برای جشن گرفتن فرهنگ و هویت سیاه از طریق هنر ایجاد کرد که با دیدگاه او در مورد قدرت، زیبایی و پیچیدگی هویت سیاه هم‌راستا بود. [۳] این حس عمیق از هدف در شدت احساسی کارهای او به وضوح نمایان است. تجربه بوافو ازبه حاشیه رانده شدن، او را به یک تمایل قوی برای بازپس‌گیری هویت سیاه در هنر سوق داد و روایت‌هایی را به چالش کشید که اغلب شخصیت‌های سیاه‌پوست را به کلیشه‌ها یا تراژدی‌ها تقلیل می‌دهند. استفاده او از رنگ و فرم، این هدف را منعطف کرده و پرتره‌نگاری سنتی را به جشنی قدرتمند از فردیت سوژه‌هایش تبدیل می‌کند. [۴]

ترکیب بینافرهنگی: تلفیق میراث غنایی با تاریخ هنر اروپایی

او در کارهایش، میراث آفریقایی را با تاریخ هنر اروپایی در هم می آمیزد و محروم سازی هنرمندان سیاه‌پوست در فضاهای هنری غربی سنتی را به چالش می‌کشد. پرتره‌های او قدرت و زیبایی افراد سیاه‌پوست را برجسته کرده و حضور آن‌ها را با ایستادگی در برابر کلیشه‌ها جشن می‌گیرد. بوافو تحت تاثیر هنرمندانی چون «گوستاو کلیمت»[۵]، «اگون شیله»[۶] و«کینیده ویلی»[۷]، عناصری از این شخصیت‌های برجسته را به دیدگاه خود می‌آورد. به عنوان مثال، در حالی که سبک تزیینی کلیمت و استفاده از ورق طلا در برخی کارهای بوافو به وضوح مشاهده می‌شود، او این عناصر را به نمادهایی توانمندساز تبدیل کرده و آن‌ها را صرفا به عنوان تزیینات نمی‌بیند. بر این مبنا، در حالی که پرتره‌های کینیده ویلی از شخصیت‌های سیاه‌پوست، فضای پرتره‌نگاری کلاسیک را دوباره تصاحب می‌کند، بوافو با استفاده از انگشتان خود، ارتباطات لمسی و صمیمی ایجاد می‌کند که پیوند عاطفی عمیق‌تری میان سوژه و بیننده برقرار می‌سازد. [۸] در این فرآیند، نقاشی های بوافو به طور فعال بر سوژه‌گرایی سیاه‌پوست‌ها، شادی و نگاه سیاه تاکید می‌کند و به شخصیت‌ها اجازه می‌دهد تا خود را با اعتماد به نفس و حضور بیان کنند، به جای آن که به عنوان سوژه‌های منفعل دیده شوند. بنابراین، بوافو تاثیرات تاریخی و معاصر را در سبکی متمایز که بر اعتماد به نفس، سبک و فردیت تاکید دارد، ترکیب می‌کند. [۹]

نوآوری رنگی و بافتی: قدرت بیانگرانهی نقاشی با انگشت

تصویر ۱. موآکو بوآفو، شال سیاه انیونام، ۲۰۲۰، رنگ روغن و انتقال کاغذ روی بوم.

بوافو در فرآیند هنری خود، رنگ را تنها به عنوان ابزاری بصری به کار نمی‌برد بلکه از آن به عنوان ابزاری برای برقراری ارتباط استفاده می‌کند که حالات و احساسات درونی سوژه‌ها و فرآیند هنری خود او را بازتاب می‌دهند. پرتره‌های نقاشی شده با انگشتان او، مرزهای پرتره‌نگاری سنتی را جابجا کرده و نقاشی را با عناصر مجسمه‌سازی ترکیب می‌کند تا نقاشی‌هایی بیانی و پویا خلق کند. (تصویر ۱)[۱۰] پرتره‌های بیانی او از دوستان و آشنایان، غنای سیاه‌پوستی را به نمایش می‌گذارد و در عین حال با تصورات نادرست رسانه‌ای و فرهنگی که افراد سیاه‌پوست را غیرانسانی می‌سازد، مقابله می‌کند. [۱۱]

دستاورد نهادی: نمایش «عشق اصیل» در موزه ی بلودر

تصویر ۲. آموآکو بوآفو، آغوش پاپیون، ۲۰۲۴، رنگ روغن و انتقال کاغذ روی بوم.

نمایشگاه «عشق اصیل» [۱۲] (۲۰۲۴) (تصویر ۲)، در موزهی بلودر وین، اتریش نقطه عطفی در حرفه بوافو محسوب می‌شود. این اولین نمایشگاه انفرادی او در یک نهاد بزرگ اروپایی است که نشان‌دهنده یک گام مهم در سفر هنری اوست. این نمایشگاه، کاوش بوافو در مورد هویت سیاه‌پوستان را گسترش می‌دهد و نه تنها بر قدرت فردی، بلکه بر تجربه جمعی سیاه‌پوست بودن نیز تمرکز می‌کند. در حالی که پرتره‌های قبلی او بر قدرت فردی متمرکز بودند، عشق اصیل این مضامین را به یک تجربه جمعی گسترش می‌دهد و از بینندگان دعوت می‌کند تا طنین‌انداز احساسی و پیچیدگی سیاه‌پوست بودن را در مقیاسی بزرگ‌تر مشاهده کنند. این نمایشگاه که شامل بیش از شصت نقاشی است، به بررسی موضوعاتی مانند صمیمیت عاطفی، هویت سیاه‌پوستان و بازنمایی می‌پردازد. استفاده بوافو از نوک انگشتانش در نقاشی پرتره‌های فیگوراتیو، نگاه را از روایت‌های تاریخی سفیدپوست‌محور درباره بدن‌های سیاه دور می‌کند و در عوض سوژه‌هایش—جامعه‌اش—را به عنوان افرادی با اعتماد به نفس، جسور و آسیب‌پذیر ارائه می‌دهد. این روش بر ارتباط شخصی با سوژه‌هایش تاکید می‌کند و بینندگان را به عمق احساسی و شادی تجربه سیاه‌پوستان جذب می‌کند. [۱۳]

نمایشگاه او شامل یک اثر جدید به نام «آغوش پروانه‌ای»[۱۴] (تصویر ۲) است که در غرفه‌ای به نام «ولتا» [۱۵]به نمایش گذاشته شده است. این غرفه از چوب‌های بازیافتی ساخته شده که از غنا تهیه شده‌اند. این ساختار نماد ادغام میراث فرهنگی آفریقا و اروپا است و ارتباط بیننده را با هنر بوافو تقویت می‌کند.[۱۶] با گنجاندن این عنصر معماری منحصر به فرد، بوافو بازنمایی‌های سنتی ازسیاه‌پوست بودن را به چالش می‌کشد و اجازه می‌دهد کارهایش براساس شرایط خودشان دیده شوند. [۱۷] این غرفه گفت‌وگویی بین تاریخ‌های فرهنگی آفریقا و اروپا برقرارمی‌کند، در حالی که تقارن هنر بوافو با شاهکارهای اروپایی مشهور مانند «بوسه»[۱۸] گوستاو کلیمت، گفت‌وگوی گسترده‌تری درباره تاریخ‌های مشترک هنر سیاه‌پوستان و اروپا را برمی‌انگیزد. [۱۹]

تعریف نوین از تصویرگری سیاهپوستان در آمیختگی حسی

در نهایت، عشق اصیل بازتعریف می‌کند که چگونه می‌توان هنر را تجربه کرد و درک عمیق‌تری از هویت سیاه‌پوستان، جامعه و اهمیت خودبازنمایی را ترویج می‌دهد. در نقاشی های بوافو، تمرکز نه تنها بر این است که چگونه سیاه‌پوست بودن به لحاظ تاریخی به حاشیه رانده شده است، بلکه بر این است که چگونه می‌توان آن را جشن گرفت، احترام گذاشت و با همان شان و منزلت هر روایت فرهنگی دیگری مشاهده کرد. روش هنری بوافو به عنوان عملی برای حفظ خود، ابزاری قدرتمند برای اثبات انسانیت سیاه‌پوستان و دعوتی به تمام بینندگان است تا با هویت سیاه‌پوستان بر اساس شرایط خود، آن را تجربه کنند. [۲۰]

مقاله از ملیحه نوروزی / پژوهشگر مستقل هنر