علیرضا موسوی-طنازی‌هایی رنگین با جنگ و مرگ

بررسی نمایشگاه "تیر رخ" ازعلیرضا موسوی در گالری سوهام
علیرضا موسوی و «تیر رخ»

«علیرضا موسوی»[۱]، هنرمند جوانی که در نقاشی‌های خود از رنگ‌های متنوع و درخشانی استفاده می‌کند. این هنرمند در آخرین مجموعه‌‌اش با عنوان تیر رخ از شخصیت‌های مشهور تاریخی برای انتقال مفهوم مدنظر خود استفاده کرده. از بزرگترین ستاره‌های دنیای هنر تا افراد صاحب منصب و قدرت در جنگ و سیاست. از «مرلین مونرو»[۲] و «ملکه الیزابت»[۳] گرفته تا «چرچیل»[۴] و «چگوارا»[۵]. همچنین از نشانه‌ها و عناصری مانند: «انیمیشن سیمپسون‌ها»[۶] دلار و مکعب روبیک برای فضاسازی نقاشی‌ها استفاده کرده است.

"موسوی در سه سال اخیر مشغول ایده‌پردازی و اجرای این مجموعه بوده‌، وی همچنین عنوان کرد که مقوله‌‌ی ابرقهرمان سالهاست ذهنش را مشغول کرده است و درواقع دغدغه‌ی قهرمان‌ چه در سطوح جهانی و چه در زندگی فردی در شکل‌گیری این فضا موثر بوده‌ است. او در طول این پروژه به این نتیجه‌ رسیده است که قهرمان هر شخصی خود اوست. در واقع آنچه که هر شخص در آینه مشاهده می‌کند قهرمان زندگی اوست.(تصویر شماره‌ی ۱) ابرقهرمان‌ها از منظر این هنرمند از پیش تعیین شده‌اند و به همین دلیل از انیمیشن سیمپسون‌ها در فضای کاری خود استفاده نموده. این انیمیشن در زمینه‌ی پیش‌گویی جهان مورد بررسی و نشانه‌شناسی قرار گرفته است و هنرمند را به این سمت کشانده که قهرمان‌ها ساختگی و از پیش انتخاب شده‌اند."[۷]

بیانیه‌ی نمایشگاه از سیامک عزمی

بیانیه‌ی نمایشگاه توسط «سیامک عزمی»[۸] نوشته شده و در آن به قدرت قلم و چیره‌دستی نقاش اشاره شده است. در این بیانیه به نقد مفاهیم انسان معاصر و قهرمان‌‌سازی‌های پوشالی در تاریخ اشاره شده و مجموعه نقدی طنازانه در خلال شخصیت‌های کارتونی بر این مفاهیم وارد کرده است. [9] هنرمند ابعاد کار خود را متغیر انتخاب کرده است. اضلاع آثار از سایز دو متر تا چهل و پنج سانت تشکیل شده است و او ابعاد هر کار را براساس محتوا و ترکیب‌بندی مدنظر خود انتخاب می‌کند. "وی یکی از ملاک‌های انتخاب شخصیت‌های مجموعه‌ را نحوه‌ی مرگ آنها نام برده است و ارتباط بین تیر، خودکشی، اعدام، مرگ و نام مجموعه در نظر گرفته است و در کنار همه‌ی این‌ها جنگ و اقتصاد نیز از دغدغه‌های اصلی او محسوب ‌می‌شود."

تصویرسازی نمادین و ارجاعات تاریخی

نقاشی‌های مجموعه بدون عنوان در نظر گرفته شده‌اند. در واقع نقاش هرآنچه در درون قاب به تصویر کشیده است را برای بیان ایده و درونیات خود کافی دانسته و از بیان مضاعف در قالب کلمه پرهیز کرده است. با نزدیک شدن به جزییات نقاشی‌ها، دایره‌ی رنگی وسیع‌تری را در ضربه‌قلم‌های نقاش می‌بینیم که در تیرگی و روشنی‌های اثر به چشم می‌خورد و مانند سایه روشنی در فضا کار به چشم می‌آید. در کنار تنوع رنگی سرشار این مجموعه، نقش سایه‌ها را نمی‌توان کمرنگ دانست. در سایه‌ی برخی آثار دخترکی را می‌بینیم که بادکنک در دست دارد (تصویر شماره‌ی ۱) و گاهی جغدی بر روی شاخه‌ی درختی در تیرگی نشسته.(تصویر شماره‌ی ۲) این بخش‌های تیره و تک‌رنگ از نزدیک دارای تنوع رنگ‌های در هم فرورفته هستند‌. در یکی از این آثار دخترک در حال بالا بردن پرچمی در پشت چگوارا آمده است و فضا یادآور ناکامی وی در جنگ می‌باشد. با بالا رفتن پرچم در تاریکی طناب دار چگوارا و سایه‌ی مرگ وی تداعی می‌شود. اگرچه اعدام وی با تیراندازی بوده است و همین امر هم تداعی کننده‌ی نام مجموعه است. چگوارا در برابر اتومبیلی قرمز رنگ که نمادی از سرمایه‌داری و حاکمیت آمریکاست قرار گرفته است. از طرفی نقاشی معروف «بانوی طلایی»۱۰ از «گوستاو کلیمت»۱۱ در قسمت بالای اثر در سمت راست کشیده شده. این نقاشی در سال‌های ۱۹۴۱-۱۹۳۳ در جنگ جهانی دوم توسط نازی‌ها ربوده شده است۱۲ و همه‌ی این‌ها سرنخ‌هایی است که هنرمند همچون پازلی برای مخاطب قرار داده تا درونیات خود را بیان کند. بر روی ماشین قرمز داخل تصویر پسرکی را در حال ثبت صحنه با دوربین عکاسی می‌بینیم. که دارای هماهنگی با موقعیت سیمپسون‌ها در پلان جلو است. سیمپسون‌ها در این اثر در حال سلفی گرفتن می‌باشند و همه‌چیز در عقب و جلو در حال ثبت لحظه‌ای می‌باشد همانند ثبتی که در قاب نقاشی صورت گرفته است.(تصویر شماره‌ی ۳)